Dünya genelindeki büyük merkez bankaları, Nisan ayında para politikalarını belirlerken temkinli bir yaklaşım sergiledi. ABD Başkanı Donald Trump'ın değişen tarife söylemleri ve küresel ekonomideki artan belirsizlikler, merkez bankalarını dikkatli adımlar atmaya yöneltti. Enflasyonla mücadele devam ederken, resesyon ve enflasyon ikilemi arasında denge kurma çabası ön plana çıktı. Bu durum, faiz oranları ve para politikaları üzerinde önemli bir baskı oluşturdu.
Küresel Belirsizlikler ve Merkez Bankalarının Tepkileri
Merkez bankaları, politika metinlerinde küresel ekonomik belirsizliklere sıkça vurgu yaparak, para politikalarını bu belirsizlikler ışığında şekillendirmeye çalıştı. ABD'nin "Önce Amerika" politikası kapsamında izlediği tarife politikalarının enflasyonist baskıları artırabileceği ve büyümeyi olumsuz etkileyebileceği endişesi, küresel ekonomi çevrelerinde yakından takip edildi. Nisan ayında Kanada, Avustralya, Güney Kore, Polonya, Macaristan ve Rusya merkez bankaları politika faizini sabit bırakırken, Avrupa ve Yeni Zelanda faiz indirimine gitti, Türkiye ise faiz artırım kararı aldı.
- Kanada Merkez Bankası (BoC): Politika faizini %2,75'te sabit tuttu. ABD'nin ticaret politikasındaki belirsizliğin arttığına dikkat çekti.
- Avustralya Merkez Bankası (RBA): Politika faizini değiştirmedi.
- Güney Kore Merkez Bankası: Politika faizini %2,75 seviyesinde sabit bıraktı. Ekonomik büyümeye yönelik aşağı yönlü risklerin arttığını belirtti.
- Polonya Merkez Bankası: Politika faizini %5,75 seviyesinde tuttu. Dünya çapında ekonomik faaliyet ve enflasyon görünümünün belirsizliklerle dolu olduğunu vurguladı.
- Macaristan Merkez Bankası (MNB): Politika faizini %6,50 seviyesinde sabit tuttu.
- Rusya Merkez Bankası (CBR): Politika faizini %21'de sabit bıraktı. Enflasyonist baskıların devam ettiğini açıkladı.
ECB'nin Gevşeme Politikası ve Lagarde'ın Açıklamaları
Avrupa Merkez Bankası (ECB), resesyon risklerine karşı gevşeme politikasını sürdürerek 3 temel politika faizini 25 baz puan düşürdü. ECB Başkanı Christine Lagarde, ticari gerilimlerin ekonomik büyümeye yönelik aşağı yönlü riskleri artırdığını belirtti. Lagarde, Avro Bölgesi ihracatçılarının ticarette yeni engellerle karşı karşıya olduklarını ve uluslararası ticaretteki kesintilerin finans piyasasında gerilimleri artırdığını ifade etti. Jeopolitik gerginliklerin de belirsizlik kaynağı olmaya devam ettiğini vurguladı.
Lagarde'ın basın toplantısında öne çıkanlar:
- Ticari gerilimler ekonomik büyümeye yönelik riskleri artırıyor.
- Avro Bölgesi ihracatçıları yeni engellerle karşılaşıyor.
- Uluslararası ticaretteki kesintiler finans piyasalarını olumsuz etkiliyor.
- Jeopolitik gerginlikler belirsizlik kaynağı olmaya devam ediyor.
TCMB'nin Faiz Artırımı Kararı
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Nisan ayında politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 350 baz puan artırarak %46'ya çıkardı. TCMB'den yapılan duyuruda, enflasyonun ana eğiliminin Mart ayında gerilediği ancak aylık temel mal enflasyonunun finansal piyasalardaki gelişmelerin etkisiyle Nisan ayında bir miktar yükseleceği belirtildi. Kurul ayrıca, Merkez Bankası gecelik vadede borç verme faiz oranını %46'dan %49'a, gecelik vadede borçlanma faiz oranını ise %41'den %44,5'e yükseltti. Küresel ticarette artan korumacı eğilimlerin küresel iktisadi faaliyet, emtia fiyatları ve sermaye akımları kanalıyla dezenflasyon sürecine olası etkileri yakından takip edildiği vurgulandı. TCMB'nin bir sonraki faiz kararı 19 Haziran 2025 Perşembe günü açıklanacak.
Sonuç olarak, Nisan ayında büyük merkez bankalarının aldığı kararlar, küresel ekonomideki belirsizliklerin ve ABD'nin ticaret politikalarının etkisini açıkça gösteriyor. Enflasyonla mücadele ve büyüme arasındaki dengeyi koruma çabası, para politikalarının şekillenmesinde belirleyici rol oynuyor. Küresel ekonomideki bu dalgalanmaların önümüzdeki dönemde de devam etmesi bekleniyor.
