Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, Türk Boğazları'ndan uğraksız geçen gemilerden alınan ücretlerin hesaplanmasında esas alınan "altın frank" değerinin, 1 Temmuz itibarıyla yüzde 15 artırılarak 5,83 dolara yükseltileceğini duyurdu. Bu gelişme, denizcilik sektöründe ve uluslararası ticarette önemli bir yankı uyandırdı.

Altın Frank Değeri Neden Artırılıyor?

Bakan Uraloğlu, söz konusu değerin güncellenmesinin, 2022'de Cumhurbaşkanı Kararı doğrultusunda başlatılan tarife revizyonlarının dördüncü adımı olduğunu belirtti. 2022 öncesinde 39 yıl boyunca 0,8 dolar olarak sabit kalan "altın frank" değeri, Denizcilik Genel Müdürlüğü'nün çalışmalarıyla her yıl düzenli olarak artırılıyor. Bu artışın temel nedenleri şu şekilde sıralanabilir:

• Güncel altın piyasası verilerine göre maliyetlerin daha adil şekilde yansıtılması
• Türk Boğazları'nda verilen kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliğinin desteklenmesi
• Deniz emniyeti ve güvenliğinin sağlanması
• Çevre emniyetini artırmak için gerekli altyapıların ve gemi trafik izleme sistemlerinin geliştirilmesi

Uraloğlu, "Montrö Türk Boğazları Sözleşmesi çerçevesinde, İstanbul ve Çanakkale boğazlarından uğraksız geçen gemilerden alınan ücretlerin hesaplanmasında kullanılan ve gemilerin net tonları üzerinden alınan 'altın frank' değerini, 1 Temmuz 2025 itibarıyla geçen yıla göre yüzde 15 artırarak 5,83 dolara çıkaracağız." dedi.

Zam Oranları Ne Anlama Geliyor?

Bu yılki artışla birlikte, 2022 öncesine göre geçiş için tahsil edilen tahlisiye (kazaya uğrayan geminin yolcu ve personelinin kurtarılması),fener ve sağlık bedellerinin dolar cinsinden 7,2 kat yükseltilmiş olacağı vurgulandı. Bu durum, boğazlardan geçiş yapan gemiler için maliyetlerin önemli ölçüde arttığı anlamına geliyor. Ancak, yetkililer bu artışın Türk Boğazları'nda sunulan hizmetlerin kalitesini artırmak ve güvenliği sağlamak için gerekli olduğunu belirtiyor.

Ulaştırma Bakanı Uraloğlu, "Bu artış Türk Boğazları'nda verdiğimiz kamu hizmetlerinin sürdürülebilirliğini desteklemesi açısından oldukça kıymetli. Tahsil ettiğimiz bu ücretlerle, dünyanın en riskli dar su yollarından olan Türk Boğazlarımızda, deniz emniyeti ve güvenliğini sağlamanın yanı sıra çevre emniyetini artırmak için gerekli altyapılarımızı ve gemi trafik izleme sistemlerimizi sürekli geliştirmeye devam etmekteyiz." şeklinde konuştu.

Türkiye'nin coğrafi konumu itibarıyla stratejik öneme sahip olan Türk Boğazları, uluslararası deniz ticaretinin can damarlarından birini oluşturuyor. Bu nedenle, boğazlardan geçiş ücretlerindeki değişiklikler küresel ticareti de etkileyebiliyor.

2024'te Ne Kadar Gelir Elde Edildi?

Ulaştırma Bakanı Abdulkadir Uraloğlu, 2023 yılında İstanbul ve Çanakkale boğazlarından, söz konusu ücretlere tabi 51 bin 58 uğraksız gemi geçişi olduğunu ve bu gemilerden toplam 227,4 milyon dolar tahsil edildiğini aktardı. Bu rakam, Türk Boğazları'nın yönetilebilmesi için ne kadar yüksek bir maliyet gerektiğini de ortaya koyuyor.

Uraloğlu, "Bundan önce olduğu gibi bundan sonra da ülkemizin hak ve menfaatlerini, uluslararası kurallara uygun olarak korumaya azimle devam edeceğiz." diyerek sözlerini tamamladı.

1 Temmuz itibarıyla yürürlüğe girecek olan %15'lik zam, Türk Boğazları'ndan geçiş yapan gemiler için maliyetleri artıracak olsa da, yetkililer bu artışın deniz güvenliğini ve çevre emniyetini artırmak için önemli bir adım olduğunu savunuyor. Elde edilen gelirlerle, boğazlardaki altyapı ve gemi trafik izleme sistemlerinin geliştirilmesi hedefleniyor. Bu durum, Türkiye'nin denizcilik alanındaki stratejik konumunu güçlendirmesine ve uluslararası ticarette daha etkin bir rol oynamasına katkı sağlayabilir.