ABD'nin İran'daki nükleer tesislere yönelik saldırıları, bölgesel gerilimi tırmandırırken, küresel çapta nükleer felaket korkusunu da beraberinde getirdi. Uzmanlar, doğrudan bir nükleer patlama olmasa da, radyoaktif sızıntı ihtimalinin son derece ciddi sonuçlar doğurabileceği konusunda uyarıyor. Peki, tesislerin yapısı ne kadar güvenli? Olası senaryolar neler?

Nükleer Tesisler Ne Kadar Güvenli?

Nükleer tesisler, yüksek güvenlik önlemleriyle tasarlanır ve radyoaktif maddeler özel kaplarda muhafaza edilir. Ancak geniş çaplı bir füze saldırısı, bu koruyucu sistemlerin devre dışı kalmasına neden olabilir. Özellikle hedef alınan altyapının zarar görmesi, zincirleme sorunlara yol açabilir.

• Fordo: Yüksek oranda zenginleştirilmiş uranyum gaz formunda saklanıyor. Bu durum, klasik bir nükleer patlamayı neredeyse imkansız kılıyor.
• Bushehr Nükleer Santrali ve Tahran Araştırma Reaktörü: Daha fazla ve farklı formda radyoaktif madde içeriyor. Bu tür tesislere yapılacak bir saldırı, Çernobil ve Fukuşima benzeri felaketlere yol açabilir.
• Dimona Nükleer Reaktörü (İsrail): Olası bir İran misillemesinin hedefi olabilir ve ciddi bir krizi tetikleyebilir.

Nükleer Patlama Mı, Radyasyon Sızıntısı Mı?

En muhtemel senaryo, nükleer bir patlamadan ziyade radyasyon sızıntısıdır. Füze saldırıları, uranyum hekzaflorür (UF6) gibi gaz halindeki maddelerin salınımına veya toz formlarının çevreye dağılmasına neden olabilir. Bu maddeler, çevreye yayıldığında hem insanlar hem de doğal yaşam üzerinde uzun vadeli zararlara yol açabilir.

Tarihte Çernobil ve Fukuşima'da yaşanan kazalar, bu tür durumların ne denli yıkıcı olabileceğini gösteriyor. Günümüzde ise Ukrayna'daki Zaporijya Nükleer Santrali, çatışmaların ortasında kalarak benzer bir tehdit oluşturuyor.

Nükleer bomba ile konvansiyonel silahlar arasındaki temel fark, etki mekanizmasında yatar. Geleneksel patlayıcılar fiziksel çarpma ile etkili olurken, nükleer silahlar saniyeler içinde büyük miktarda enerji açığa çıkarır ve hem patlama dalgaları hem de radyasyon yayarak büyük yıkıma neden olur. Ancak mevcut gerilimde, nükleer silahların kendisinden ziyade, barışçıl amaçlarla kullanılan ancak stratejik öneme sahip nükleer tesisler söz konusudur. Bu durum, krizin askeri bir çatışmadan çok daha ötesine geçme potansiyeli taşıdığını gösteriyor.

ABD'nin İran'a yönelik saldırıları, bölgesel ve küresel güvenlik açısından ciddi sonuçlar doğurabilecek bir adım olarak değerlendiriliyor. Radyasyon sızıntısı riski, nükleer tesislerin güvenliği ve olası misilleme senaryoları, uluslararası toplumun yakından takip ettiği konular arasında yer alıyor. Bu gelişmeler, nükleer silahların ve tesislerin kontrolü konusunda daha sıkı önlemler alınması gerekliliğini bir kez daha gözler önüne seriyor.