Türkiye hayvancılık sektörü, son dönemde artan maliyetlerin yanı sıra, çoban bulma kriziyle de karşı karşıya. Özellikle bahar aylarının gelmesi ve hayvanların yaylalara çıkarılma zamanının yaklaşmasıyla birlikte, besiciler ve çobanlar arasında yaşanan ücret pazarlıkları dikkat çekiyor. Van'da yaşanan bu durum, ülke genelindeki hayvancılık sektörünün karşılaştığı zorlukları gözler önüne seriyor.
Çoban Ücretleri Neden Arttı?
Çobanların talep ettiği yüksek ücretlerin temelinde, yaptıkları işin zorluğu ve sorumluluğu yatıyor. Besiciler genellikle 60 bin TL civarında bir ücret teklif ederken, çobanlar aylık en az 100 bin TL talep ediyor, hatta bu rakam bazı durumlarda 120 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. Çobanlar, aylarca dağlarda gece gündüz demeden hayvanların bakımını üstlendiklerini ve bu nedenle hak ettikleri ücreti almak istediklerini belirtiyorlar.
- Zorlu Çalışma Koşulları: Çobanlar, dağlarda zorlu hava koşullarına ve çeşitli tehlikelere karşı hayvanları korumakla yükümlüdürler.
- Uzun Çalışma Saatleri: Geceli gündüzlü hayvanların başında beklemek, çobanların uzun ve yorucu çalışma saatleri geçirmesine neden olur.
- Sorumluluk Bilinci: Hayvanların sağlığı, güvenliği ve beslenmesi gibi konularda büyük bir sorumluluk üstlenirler.
Besiciler Ne Diyor?
Besiciler ise çobanların talep ettiği yüksek ücretlerin, artan maliyetlerle birleştiğinde kendilerini zor durumda bıraktığını ifade ediyorlar. Bir besici olan Mehmet Koç, çobanlarla yaptığı pazarlıklarda anlaşma sağlayamadığını belirterek, "Çobanların aylık 100 ila 120 bin TL talep ettiğini ifade eden Koç, "Ben bu ücretle kazanç elde edemem. Biz ayda en fazla 60 bin TL verebiliriz. Masraflarıyla birlikte çobanın bize maliyeti 80 bin TL'yi buluyor. İki çoban olunca bu maliyet 160 bin TL'ye çıkıyor. 70 büyükbaş hayvanıma 4 ay boyunca bakılacak. Bu şartlarda hayvanları besiye bırakmak daha az maliyetli olur. Ayda 120 bin lira maaşla çobanın bakacağı hayvan sayısı az, bu maliyet bizi kurtarmaz" dedi." şeklinde konuştu. Bu durum, birçok besicinin benzer sorunlarla karşı karşıya olduğunu gösteriyor.
Çözüm Arayışları ve Sektörün Geleceği
Hayvancılık sektöründe yaşanan bu çoban krizi, sektörün geleceği açısından önemli bir sorun teşkil ediyor. Artan maliyetler ve iş gücü eksikliği, hayvancılık faaliyetlerinin sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Bu nedenle, hem besicilerin hem de çobanların haklarını koruyacak, adil ve sürdürülebilir çözümler bulunması gerekiyor. Devletin bu konuda destekleyici politikalar geliştirmesi, eğitim programları düzenlemesi ve sektöre yönelik teşvikler sunması, krizin aşılmasında önemli rol oynayabilir.
Van'da yaşanan bu çoban krizi, Türkiye'deki hayvancılık sektörünün karşılaştığı daha büyük bir sorunun sadece bir parçası. Çobanların haklı talepleri ve besicilerin ekonomik zorlukları göz önünde bulundurularak, sektörün sürdürülebilirliği için acil çözümler üretilmesi gerekiyor. Aksi takdirde, hayvancılık sektörü daha da zor duruma düşebilir ve ülke ekonomisi olumsuz etkilenebilir.