Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs 2025 verileri, finansal yatırım araçlarının reel getiri oranlarını gözler önüne serdi. Mevduat faizi en yüksek reel getiriyi sağlayan yatırım aracı olarak öne çıkarken, bu durumun gelir dağılımı üzerindeki etkileri dikkat çekiyor. Peki, bu yüksek faiz oranlarından kimler faydalanıyor ve bu durum ekonomik eşitsizlikleri nasıl etkiliyor?

Mevduat Faizi: Zenginlerin Kazanç Kapısı mı?

Mayıs ayında mevduat faizi, TÜFE bazında %1.80 reel getiri sağlayarak yatırımcıların yüzünü güldürdü. Ancak bu durum, Türkiye'deki gelir dağılımı adaletsizliğini bir kez daha gündeme getirdi. Çünkü mevduat faizinden elde edilen yüksek getiriler, genellikle yüksek gelir grubundaki bireyler ve kurumlar tarafından elde ediliyor. Düşük ve orta gelirli vatandaşlar ise yetersiz tasarrufları nedeniyle bu avantajdan mahrum kalıyor.

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verileri, bu durumu net bir şekilde ortaya koyuyor. Türkiye'de banka hesabında 1 milyon TL ve üzerinde mevduatı bulunan kişi sayısı yaklaşık 2.4 milyon. Bu kişilerin toplam mevduatı ise yaklaşık 17 trilyon lira, yani toplam mevduatın %79'unu oluşturuyor. Bu da gösteriyor ki, mevduat faizinden elde edilen kazançların büyük bir kısmı, toplumun küçük bir azınlığı tarafından paylaşılıyor.

Örneğin, 1 milyon TL ve üzerindeki mevduatlar için uygulanan faiz oranları aylık %42 ila %53 arasında değişirken, 32 günlük vadede 31 bin liradan 39 bin liraya kadar aylık getiri sağlanabiliyor. Bu durum, yüksek gelirli bireylerin servetlerini katlamalarına olanak tanırken, düşük gelirli vatandaşların tasarrufları enflasyon karşısında erimeye devam ediyor.

Diğer Yatırım Araçları Ne Durumda?

Mayıs ayında mevduat faizinin yanı sıra, diğer yatırım araçları da yatırımcılarına farklı oranlarda getiri sağladı. Külçe altın %1.74 oranında kazanç sağlayarak mevduat faizini takip ederken, devlet iç borçlanma senetleri (DİBS) %1.57, Euro %0.56 ve dolar %0.23 oranında pozitif getiri sağladı. Buna karşılık, BIST 100 endeksi %1.53 oranında değer kaybı yaşadı.

Üç aylık değerlendirmede ise külçe altın, TÜFE ile indirgendiğinde %13 oranında en yüksek reel getiri sağlayan yatırım aracı oldu. Euro üç ayda %8.41 reel getiri sağlayarak altına yaklaşırken, mevduat faizi %2.41, dolar %0.04 reel getiri sağladı. Aynı dönemde TÜFE ile indirgendiğinde DİBS %8.47, BIST 100 endeksi %10.55 oranlarında en çok kaybettiren yatırım araçları oldu.

Sonuç

TÜİK verileri, mevduat faizinin yüksek gelirli kesime daha fazla fayda sağladığını ve gelir dağılımı eşitsizliğini derinleştirdiğini gösteriyor. Yüksek faiz oranları, zenginlerin servetlerini katlamalarına olanak tanırken, düşük gelirli vatandaşlar tasarruflarını korumakta zorlanıyor. Bu durum, ekonomik politikaların gelir dağılımı üzerindeki etkilerini daha yakından incelemeyi ve daha adil bir ekonomik model oluşturmayı gerektiriyor.

Peki, bu durumun önüne geçmek için neler yapılabilir? İşte bazı olası çözümler:

• Düşük gelirli vatandaşlar için özel tasarruf teşvikleri oluşturulabilir.
• Enflasyonla mücadele edilerek alım gücü artırılabilir.
• Eğitim ve finansal okuryazarlık seviyesi yükseltilerek yatırım bilinci artırılabilir.
• Gelir dağılımını iyileştirmeye yönelik vergi politikaları uygulanabilir.

Ekonomik adaletin sağlanması ve tüm vatandaşların refah seviyesinin yükseltilmesi için bu tür çözümlerin hayata geçirilmesi büyük önem taşıyor.